Khấu hao tài sản cố định (TSCĐ) là nghiệp vụ kế toán cơ bản trong mỗi doanh nghiệp. Kế toán cần nắm rõ các phương pháp khấu hao TSCĐ để áp dụng vào công tác hạch toán.
- Khấu hao TSCĐ là gì?
Tài sản cố định (TSCĐ) sau một thời gian sử dụng thì sẽ bị giảm giá trị do nhiều nguyên do như bị cọ sát, hao mòn, lỗi thời,… Sự suy giảm giá trị của tài sản cố định được thể hiện thông qua khấu hao.
Theo Chuẩn mực Kế toán Việt Nam VAS: Khấu hao là sự phân bổ một cách có hệ thống giá trị của tài sản cố định hữu hình/ vô hình trong suốt thời gian sử dụng hữu ích của tài sản đó.
Một số khái niệm liên quan đến khấu hao TSCĐ kế toán cần quan tâm:
Nguyên giá: Là toàn bộ các chi phí mà doanh nghiệp phải bỏ ra để có được TSCĐ hữu hình tính đến thời điểm đưa tài sản đó vào trạng thái sẵn sàng sử dụng.
Thời gian sử dụng hữu ích: Là thời gian mà tài sản cố định hữu hình/ vô hình phát huy được tác dụng cho sản xuất, kinh doanh.
- Phân loại TSCĐ
– Tài sản cố định hữu hình
Tài sản cố định hữu hình là những tài sản có hình thái vật chất do doanh nghiệp nắm giữ để sử dụng cho hoạt động sản xuất, kinh doanh phù hợp với tiêu chuẩn ghi nhận tài sản cố định hữu hình
Một số loại tài sản cố định hữu hình có thể liệt kê như: Máy móc sử dụng trong hoạt động sản xuất, trang thiết bị văn phòng, phương tiện phục vụ cho mục đích đi lại của doanh nghiệp…
– Tài sản cố định vô hình
Tài sản cố định vô hình là tài sản không có hình thái vật chất nhưng xác định được giá trị và do doanh nghiệp nắm giữ, sử dụng trong sản xuất, kinh doanh, cung cấp dịch vụ hoặc cho các đối tượng khác thuê phù hợp với tiêu chuẩn ghi nhận tài sản cố định vô hình.
Những dạng tài sản cố định vô hình thường thấy trong các doanh nghiệp có thể kể đến như: Giấy phép đăng ký kinh doanh, giấy chứng nhận quyền sở hữu trí tuệ, các văn bằng sáng chế…
- Các phương pháp khấu hao TSCĐ
Khấu hao tài sản cố định được tính vào chi phí sản xuất kinh doanh trong suốt thời gian sử dụng. Do ảnh hưởng đến chi phí sản xuất kinh doanh nên việc sử dụng các phương pháp khấu hao đòi hỏi phải thống nhất và phù hợp.
Hiện nay các doanh nghiệp có thể lựa chọn một trong ba phương pháp khấu hao sau:
- Phương pháp khấu hao đường thẳng;
- Phương pháp số dư giảm dần có điều chỉnh;
- Phương pháp khấu hao theo số lượng, khối lượng sản phẩm.
3.1 Phương pháp tính khấu hao đường thẳng
Phương pháp khấu hao đường thẳng đối với tài sản cố định là phương pháp khấu hao ổn định trong suốt thời gian sử dụng hữu ích. Hầu hết các lĩnh vực kinh doanh của công ty đều có thể áp dụng phương pháp khấu hao đường thẳng.
3.2 Phương pháp số dư giảm dần có điều chỉnh
Khấu hao theo số dư giảm dần có điều chỉnh là phương pháp khấu hao mà mức trích khấu hao hằng năm được tính theo tỷ lệ khấu hao nhanh, do đó mức khấu hao những năm đầu rất lớn, các năm sau sẽ giảm dần.
Theo Điều 13 thông tư số 45/2013/TT-BTC: Tài sản cố định tham gia vào hoạt động kinh doanh được trích khấu hao theo phương pháp số dư giảm dần có điều chỉnh phải thoả mãn đồng thời các điều kiện sau:
- Là tài sản cố định đầu tư mới (chưa qua sử dụng);
- Là các loại máy móc, thiết bị; dụng cụ làm việc đo lường, thí nghiệm.
3.3 Phương pháp tính khấu hao theo số lượng, khối lượng sản phẩm
Theo điều 13 thông tư số 45/2013/TT-BTC khấu hao theo số lượng, khối lượng sản phẩm được áp dụng trong trường hợp máy móc thiết bị thỏa mãn được các yêu cầu như:
- Trực tiếp liên quan đến việc sản xuất sản phẩm;
- Xác định được tổng số lượng, khối lượng sản phẩm sản xuất theo công suất thiết kế của tài sản cố định;
- Công suất sử dụng thực tế bình quân tháng trong năm tài chính không thấp hơn 100% công suất thiết kế.
- Nguyên tắc trích khấu hao tài sản cố định là gì?
Điều 9 Thông tư 45/2013/TT-BTC của Bộ tài chính quy định về các nguyên tắc khấu hao tài sản cố định cụ thể như sau:
– Các khoản chi phí khấu hao tài sản cố định được tính vào chi phí hợp lý khi tính thuế thu nhập doanh nghiệp thực hiện theo quy định tại các văn bản pháp luật về thuế thu nhập doanh nghiệp.
– Trường hợp tài sản cố định sử dụng trong các hoạt động phúc lợi phục vụ cho người lao động của doanh nghiệp có tham gia hoạt động sản xuất kinh doanh thì doanh nghiệp căn cứ vào thời gian và tính chất sử dụng các tài sản cố định này để thực hiện tính và trích khấu hao vào chi phí kinh doanh của doanh nghiệp, đồng thời thông báo cho cơ quan thuế trực tiếp quản lý để theo dõi, quản lý.
– Tài sản cố định chưa khấu hao hết bị mất, bị hư hỏng mà không thể sửa chữa, khắc phục được, doanh nghiệp xác định nguyên nhân, trách nhiệm bồi thường của tập thể, cá nhân gây ra. Chênh lệch giữa giá trị còn lại của tài sản với tiền bồi thường của tổ chức, cá nhân gây ra, tiền bồi thường của cơ quan bảo hiểm và giá trị thu hồi được (nếu có), doanh nghiệp dùng Quỹ dự phòng tài chính để bù đắp. Trường hợp Quỹ dự phòng tài chính không đủ bù đắp, thì phần chênh lệch thiếu doanh nghiệp được tính vào chi phí hợp lý của doanh nghiệp khi xác định thuế thu nhập doanh nghiệp.
– Doanh nghiệp cho thuê tài sản cố định hoạt động phải trích khấu hao đối với tài sản cố định cho thuê.
- Có được thay đổi thời gian khấu hao tài sản cố định không?
Theo quy định tại Điều 10 Thông tư 45/2013/TT-BTC, số lần thay đổi thời gian trích khấu hao tài sản cố định như sau:
– Doanh nghiệp chỉ được phép thay đổi thời gian trích khấu hao tài sản cố định 01 lần cho 01 tài sản.
– Việc kéo dài thời gian khấu hao của tài sản cố định phải đảm bảo không vượt quá tuổi thọ kỹ thuật của tài sản cố định, kết quả hoạt động của doanh nghiệp không chuyển từ lãi thành lỗ và ngược lại.
– Trường hợp doanh nghiệp thay đổi thời gian trích khấu hao tài sản cố định vi phạm quy định thì Bộ Tài chính, cơ quan thuế quản lý trực tiếp yêu cầu doanh nghiệp xác định lại theo quy định.
Các bạn có thể tham khảo dịch vụ của VinaTas – Đại lý Thuế theo đường link sau: