Doanh nghiệp có cần xây dựng định mức? Khi chi phí vượt định mức có được tính vào chi phí được trừ khi xác định thuế TNDN?
Căn cứ Điều 4 Thông tư số 96/2015/TT-BTC ngày 22/6/2015 của Bộ Tài chính hướng dẫn về thuế thu nhập doanh nghiệp:
“Điều 4. Sửa đổi, bổ sung Điều 6 Thông tư số 78/2014/TT-BTC (đã được sửa đổi, bổ sung tại Khoản 2 Điều 6 Thông tư số 119/2014/TT-BTC và Điều 1 Thông tư số 151/2014/TT-BTC) như sau:
“Điều 6. Các khoản chi được trừ và không được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế
- Trừ các khoản chi không được trừ nêu tại Khoản 2 Điều này, doanh nghiệp được trừ mọi khoản chi nếu đáp ứng đủ các điều kiện sau:
- a) Khoản chi thực tế phát sinh liên quan đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp.
- b) Khoản chi có đủ hóa đơn, chứng từ hợp pháp theo quy định của pháp luật
- c) Khoản chi nếu có hóa đơn mua hàng hóa, dịch vụ từng lần có giá trị từ 20 triệu đồng trở lên (giá đã bao gồm thuế GTGT) khi thanh toán phải có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt.
Chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt thực hiện theo quy định của các văn bản pháp luật về thuế giá trị gia tăng.
…2. Các Khoản chi không được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế bao gồm:
2.1. Khoản chi không đáp ứng đủ các điều kiện quy định tại Khoản 1 Điều này.
…2.3. Phần chi vượt định mức tiêu hao nguyên liệu, vật liệu, nhiên liệu, năng lượng, hàng hóa đối với một số nguyên liệu, vật liệu, nhiên liệu, năng lượng, hàng hóa đã được Nhà nước ban hành định mức.
Chấp nhập chi phí vượt định mức do doanh nghiệp tự thiết lập nếu chưa có định mức Nhà nước ban hành
* Công văn 21842/CT-TTHT ngày 18/4/2019 Cục Thuế TP. Hà Nội
Về chi phí vượt định mức tiêu hao nguyên liệu, vật liệu, nhiên liệu năng lượng, hàng hóa
Các khoản chi nguyên liệu, vật liệu, nhiên liệu, năng lượng, hàng hóa đáp ứng điều kiện khoản chi được trừ quy định tại Điều 4 Thông tư số 96/2015/TT-BTC ngày 22/6/2015 của Bộ Tài chính thì được tính vào chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế TNDN (trừ phần chi vượt định mức tiêu hao nguyên liệu, vật liệu, nhiên liệu, năng lượng, hàng hóa đối với một số nguyên liệu, vật liệu, nhiên liệu, năng lượng, hàng hóa đã được Nhà nước ban hành định mức).
Chấp nhận vượt định mức trên cơ sở đánh giá tình hình thực tế
* Công văn 3720/TCT-CS ngày 1/10/2018 của Tổng Cục Thuế
Kiến nghị số 5: Xác định Định mức tiêu hao nguyên vật liệu
Từ năm 2015, thực hiện quy định tại Thông tư số 96/2015/TT-BTC ngày 22/6/2015 của Bộ Tài chính thì không quy định doanh nghiệp phải xây dựng định mức tiêu hao nguyên vật liệu, hàng hóa làm cơ sở xác định chi phí được trừ khi tính thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN).
Theo quy định tại Luật quản lý thuế, trong quá trình thanh tra, kiểm tra thuế đối với doanh nghiệp, nếu cơ quan thuế có cơ sở xác định doanh nghiệp tính chi phí nguyên vật liệu, hàng hóa không phù hợp thực tế phát sinh thì cơ quan thuế thực hiện ấn định theo yếu tố. Trong trường hợp này thì biên bản kết luận kiểm tra sau thông quan của cơ quan Hải Quan và Bảng định mức tiêu hao nguyên vật liệu nộp tại Hải quan là một trong những căn cứ để cơ quan thuế tham khảo làm cơ sở ấn định thuế.
* Công văn số 2758/CT-TTHT ngày 26/11/2019 Cục Thuế Tỉnh Bắc Ninh
Đối với hoạt động sản xuất Nhà nước không ban hành định mức tiêu hoa nguyên vật liệu, thì Công ty tự xây dựng định mức phù hợp với thực tế sản xuất để quản trị doanh nghiệp và làm cơ sở tính giá thành sản xuất sản phẩm; Hồ sơ để chứng minh lượng nguyên, nhiên, vật liệu sử dụng thực tế trong quá trình sản xuất kinh doanh là Bảng định mức tiêu hao nguyên nhiên vật liệu do công ty tự xây dựng; hồ sơ, chứng từ xuất nhập kho nguyên nhiên vật liệu; thành phẩm nhập kho; phế liêu, phế phẩm thu hồi; hồ sơ kỹ thuật của máy móc thiết bị;…tham gia vào quá trình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp
Không chấp nhận chi phí vượt định mức nếu đã đăng ký với cơ quan hải quan
* Ngày 24/07/2019, Cục thuế tỉnh Hải Phòng đã ban hành Công văn số 2011/CT-TTHT
Công ty không được tính vào chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế TNDN đối với phần chi vượt định mức tiêu hao nguyên liệu, vật liệu, nhiên liệu, hàng hóa đã được nhà nước ban hành theo định mức, bao gồm cả định mức tiêu hao mà Công ty đã đăng ký với cơ quan Hải quan đối với nguyên liệu và vật tư thực tế đã sử dụng để gia công, sản xuất hàng hóa xuất khẩu.
Như vậy, doanh nghiệp vẫn phải xây dựng định mức phù hợp với sản xuất để quản trị doanh nghiệp và làm cơ sở tính giá thành sản xuất sản phẩm. Đặc biệt với các công ty sản xuất mà biến động giá thành qua các tháng lớn, các sản phẩm giống nhau về công thức quy cách, sản xuất mang tính lập đi lập lại, mà doanh nghiệp lại không xây dựng định mức thì rất khó giải trình trong trường hợp này. Cũng là cơ sở giải trình với cơ quan thuế sau này.